جلسه۹

67

66

پیشآزمون

1 -نام پنج سنسور و سه عملگر در سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری را بنویسید.

2 -نام قطعات مشخص شده در شکل زیر را بنویسید.

3 -روش‌های پاشش سوخت در سیستم انژکتوری بنزینی را بنویسید.

4 -پمپ بنزین از نظر محل قرارگیری به چند نوع تقسیم‌بندی می‌شود؟

5 -نام قطعات مشخص شده در شکل زیر را بنویسید.

6 -روش‌های کنترل سیستم آالیندگی را نام ببرید.

1 2

3

4

سنسورها

1

2

3

4

67

66

1-2 ساختمان سیستم الکترونیکی پاشش بنزین

2

1 در اکثر خودروها شامل سیستم تغذیه سوخت

سیستم الکترونیکی پاشش بنزین

5 می‌باشد .)شکل1-2)

و سیستم کنترل آالیندگی

4

، سیستم کنترل هوای ورودی

3

سیستم جرقه

سیستم الکترونیکی پاشش بنزین عملکرد موتور را برای شرایط زیر کنترل می‌کند:

 ماکزیمم قدرت خروجی موتور

 مصرف سوخت کم

 کاهش آالیندگی گازهای خروجی موتور

 بهبود روشن شدن موتور در هوای سرد

 بهبود قابلیت رانندگی

شکل1-2 -نمای کلی سیستم الکترونیکی پاشش بنزین

می‌توان سیستم الکترونیکی پاشش بنزین را مطابق با روش استفاده شده برای سنجش مقدار هوای ورودی به مانی‌فولد

ورودی به دو نوع تقسیم‌بندی نمود:

سنسور جریان هوا 

سوپاپ EGR

انژکتور

سنسور موقعیت میل سوپاپ

استپرموتور

سنسور موقعیت 

دریچه گاز 

سنسور درجه 

حرارت هوای 

سنسور فشار بارومتریک ورودی

ورودی هوا

هواکش

ناک سنسور )سنسور خودسوزی(

سوپاپ PCV

به سمت باک

رگالتور فشار 

سوخت

از 

پمپ 

بنزین

شیر برقی کنترل EGR

شیر برقی کنترل بخارات بنزین

کنیستر

کاتالیست کانورتور سنسور زاویه میللنگ

اکسیژن سنسور

سنسور درجه حرارت 

مایع خنک‌کاری موتور 

1 - Electronic Fuel Injection 2- Fuel Supply System 3 - Ignition System 

4 - Air Control System 5 - Emission Control System

69

68

2

)D-EFI( 1

1-1-2 -نوع کنترل فشار مانیفولد

در این نوع، مقدار خأل مانیفولد ورودی با استفاده از چگالی و حجم هوای ورودی اندازه‌گیری می‌شود )شکل2-2.)

 شکل2-2 -سیستم الکترونیکی پا شش بنزین نوع کنترل فشار مانیفولد)EFI-D)

3

)L-EFI( هوا جریان کنترل نوع- 2-1-2

4سنجیده می‌شود )شکل3-2.)

در این نوع مستقیماً مقدار هوای ورودی به مانی‌فولد هوا به­ وسیلۀ یک اندازه‌گیر جریان‌هوا

 شکل3-2-سیستم الکترونیکی پاشش بنزین نوع کنترل جریانهوا )EFI-L)

1 - Manifold Pressure Sensor 2 - D-Jetronic 3-L-Jetronic 4 - Air Flow Meter

EFI-D معادل کلمه Jetronic -D شرکت بوش آلمان می‌باشد کهD اول کلمه Druck به معنی فشارو Jetronic به معنایپاشش می‌باشد.

EFI-L معادل کلمه Jetronic -L شرکت بوش آلمان می‌باشد کهL اول کلمه Luft به معنی هوامی‌باشد.

انژکتور

سوئیچ استارت پردازشگر موتور

سنسورها دورموتور باتری

فیلتربنزین

باک بنزین

)پمپ بنزین داخل باک(

سنسور فشار مانیفولد رگالتور فشار سوخت

هواکش

پردازشگر

کنترل جریان هوا

دورموتور سنسورها

69

68

2-2 سیستم تغذیة سوخت

 سیســتم تغذیه ســوخت برای رســاندن مقدار دقیق سوخت مورد نیاز و به منظور داشــتن بهترین باالنس قدرت بین 

سیلندرها، مصرف سوخت اقتصادی و کمترین آالیندگی دودهای خروجی طراحی شده است.

1 ارسال 

در سیســتم تغذیه سوخت سنســورهای مختلف تغییرات عملکردی موتوررا شبیه‌­ســازی و به پردازشگر موتور

‌­میکنند.

این وضعیت عملکردی عبارتند از:

 فشار مانیفولد یا مقدار هوای ورودی

 زاویة میللنگ

 دورموتور

‌­ شتابگیری/‌‌کاهششتاب

 دمای مایع خنک کننده موتور

 دمای هوای ورودی به موتور و ....

پردازشــگر موتــور بــا اســتفاده از 

سنسورهای مربوطه مقدار پاشش سوخت 

را برای بهترین نســبت ســوخت و هوا در 

وضعیتهــای عملکردی مختلــف موتور 

کنتــرل مینمایــد. زمانی کــه وضعیت 

عملکردی موتور تغییر پیدا می‌کند، تغذیه 

سوخت به انــــدازه نیاز تنظیم میشود. 

 .)2-4شکل)

3-2 سیستم جرقه

برای داشــتن احتراق کامل، سیســتم 

جرقه باید در زمان دقیق مخلوط ســوخت 

و هــوا را محترق نماید. با تصحیح تایمینگ 

ً فشــار مؤثر حاصل از 

جرقه، گرما و نتیجتا

احتراق با موقعیت حرکت پیســتون تنظیم 

می­‌شود و در زمان صحیح انجام میگیرد.

پردازشــگر موتــور ســیگنالهایی از 

سنســورهای مربوطه دریافــت و تایمینگ 

جرقه را کنترل مینماید )شکل5-2.)

1 - Engine E.C.U

شکل 4ـ2ـ نمای کلی سیستم تغذیه سوخت

شکل5ـ2ـ نمای کلی سیستم جرقهزنی

پردازشگر گیربکس اتوماتیک

پردازشگر 

موتور

کوئل جرقهA

سوئیچ جرقه

سنسور جریان هوا

سنسور درجه حرارت

 هوای ورودی

سنسور فشار بارومتریک

سنسور زاویه میللنگ

سنسور سرعت خودرو

سوئیچ جرقه- ST

سنسور خودسوزی

 )ناک سنسور(

سنسور درجه حرارت 

مایع خنککاری موتور

سنسور موقعیت میل سوپاپ

سوئیج موقعیت دنده در گیربکس

)A/T(اتوماتیک

کوئل جرقهB

شماره سیلندر

به سمت دور موتور

پردازشگر 

از پمپ موتور

رگالتور فشار بنزین

سوخت 

به سمت 

باک 

انژکتور

سنسور جریان هوا یا سنسور 

فشار مانی فولد

سنسور فشار بارومتریک

سنسور موقعیت دریچه گاز

سنسور زاویه میلسوپاپ

سنسور سرعت خودرو

سوئیچ جرقه- ST

سنسور خودسوزی

 )ناک سنسور(

اکسیژن سنسوردر خودروهای 

با کاتالیست کانورتور 

پیچ تنظیم مخلوط سوخت 

و هوا )درخودروهای بدون 

کاتالیست کانورتور( 

سنسور موقعیت میلسوپاپ

71

70

این سیگنال‌ها عبارتند از:

زاویۀ میل‌لنگ

دور موتور

فشار مانیفولد یا مقدار هوای ورودی

دمای مایع خنک‌کاری موتور و ...

4-2 سیستم کنترل هوا

این سیســتم، کنترل هوای دور آرام و هوای ورودی را در دور‌های مختلف موتور بر عهده دارد و مقدار جریان هوا را در

وضعیت‌های رانندگی به‌وســیله دریچه گاز کنترل می‌نماید. در دور آرام مقدار سرعت جریان هوای عبوری از طریق مجرای

فرعی مانیفولد و در زمانی که دریچه گاز کامالً بسته است توسط این سیستم تنظیم می‌گردد.

سیستم کنترل هوا سیگنال‌های مختلف از سنسورها را که تغییرات عملکردی را شبیه‌سازی نموده دریافت و در کنترل

مقدار هوای ورودی به‌کار می‌برد.

این سیگنال‌ها عبارتند از:

دمای مایع خنک کاری موتور

روشن یا خاموش بودن کولر )C/A )و ...

پردازشگر موتور با استفاده از یک استپرموتور که جریان هوای عبوری از مسیر فرعی بر روی دریچه گاز یا مجرای فرعی

روی مانیفولد هوا، دور آرام موتور را تنظیم مینماید )شکل6-2.)

شکل 6ـ2ـ نمای کلی سیستم کنترل هوا

پردازشگر

موتور

به سمت مانیفولد 

هوای ورودی

از سمت هواکش

استپرموتور

سنسور جریان هوا 

سنسور فشار بارومتریک

سنسور موقعیت دریچه گاز

سنسور زاویه میللنگ

سوئیچ دمای کولر

سنسور سرعت خودرو

سوئیچ جرقه- ST

سوئیچ جرقه- IG

آلترناتور

کانکتور عیبیابی

سوئیچ فشار روغن فرمان هیدورلیک 

سوئیچ موقعیت دنده در

 گیربکس اتوماتیک 

سوئیچ کولر)C/A)

سنسور درجه حرارت 

مایع خنک‌کاری موتور 

پیچ تنظیم دور