67
66
پیشآزمون
1 -نام پنج سنسور و سه عملگر در سیستم سوخترسانی انژکتوری را بنویسید.
2 -نام قطعات مشخص شده در شکل زیر را بنویسید.
3 -روشهای پاشش سوخت در سیستم انژکتوری بنزینی را بنویسید.
4 -پمپ بنزین از نظر محل قرارگیری به چند نوع تقسیمبندی میشود؟
5 -نام قطعات مشخص شده در شکل زیر را بنویسید.
6 -روشهای کنترل سیستم آالیندگی را نام ببرید.
1 2
3
4
سنسورها
1
2
3
4
62
شکل 157ـ 1
شکل 158ـ 1
زمان: 2 ساعت
شکل 159ـ 1
دود مانیفولد 1-18-1
مانیفولد دود بــه منزلة هدایت کنندة گازهای خروجی
ناشی از احتراق است.
گازهای خروجی کلیة سیلندرها، پس از عبور از مجرای
مربوط، درون مانیفولد به یکدیگر میپیوندند و به ســمت
لولۀ اگزوز هدایت میگردند. مانیفولد دود الزم است تحمل
ً آن را از
دمای زیاد گازهای خروجی را داشــته باشد، معموال
چدن میسازند.
مانیفولد دود نیز مانند مانیفولد هوا بر روی سرسیلندر
2-18-1 لوله و منبع اگزوز نصب میگردد )شکل 157ـ1. )
پس از بههم پیوســتن گازهای خروجی ســیلندرها در
داخل مانیفولد، الزم است که این گازها از طریق یک لوله به
سمت منبع اگزوز و از آنجا به محیططبیعی هدایت شوند. به
این منظور یک لولۀ فلزی طراحی گردیدهاست که مانیفولد
دود را بــه منبع اگزوز متصل میکنــد. که به آن لولۀ اگزوز
گفته میشود )شکل158ـ1. )
این لوله برحســب طول و شــرایط عبور تا منبع اگزوز
یک تکه یا دو تکه اســت. در صورتیکه موتور دارای سیستم
توربوشارژ باشــد، این سیســتم بین مانیفولد و لولۀ اگزوز
نصب میشــود. وظیفۀمنبع، کاهش صدا و سرعت گازهای
خروجی اســت. در صورت نصب کاتالیست میزان آالیندگی
گازهای خروجی کاهش می یابد.
3-18-1 دستورالعمل پیاده و سوارکردن
مانیفولد دود
وسایل الزم:
ـ خودرو کامل یا موتور نصبشده روی پایه )شکل159ـ1 )
ـ راهنمای تعمیر و نگهداری خودرو
ـ ابزار عمومی
ـ تجهیزات ایمنی
63
نکات ایمنی
قبــل از انجام کار، کابل اتصال بدنــه )منفی( باتری را
قطع کنید.
ـ بگذارید موتور ک ً امال خنک شود.
ـ تجهیزات ایمنی را در دسترس کامل قرار دهید.
مراحل پیاده کردن مانیفولد دود عبارتاست
از:
ـ پیچهای اتصال ســپر حرارتی بــه مانیفولد دود را باز
کنید و سپر حرارتی را خارج کنید.
ـ مهرههای اتصال مانیفولد دود به لولۀ اگزوز را باز کنید
)شکل 160ـ1 .)
)برای انجام این مرحله الزم اســت خودرو را روی باالبر
بگذارید و یا به وســیلهای جک آنرا باال ببرید تا به پیچهای
اتصال گلویی لولۀ اگزوز دسترسی پیدا شود.(
ـ پیچ و مهرههای اتصال مانیفولد دود به سرســیلندر را
باز کنید )تعدادی از مهرهها از زیر خودرو و بقیه از باال قابل
دسترسی هستند( )شکل 161ـ1. )
ـ مانیفولد دود و واشر آن را از سر سیلندر جدا کنید.
ـ مانیفولــد دود از نظر ترک، شکســتگی و تاب کنترل
کنید. مراحل سوار کردن مانیفولد دود عکس مراحل پیاده
کردن آن است )شکل 162ـ1. )
دقت کنید:
هنگام ســوار نمودن مانیفولد دود، از واشر مانیفولد و
واشر گلویی نو استفاده کنید.
شکل 160ـ1
شکل 161ـ1
شکل 162ـ1
64
آزمون پایانی )1 )
١ـ اگر فرمول شیمیایی سوخت +2 n2 Hn C باشد محصول احتراق چه خواهد بود؟
)n )CO nH O HC −++ 2 2 1 )ب nco )n )H O + + 2 1 )الف
)n )CO )n )H O HC − +− + 2 2 2 12 )د nco )n )H O no ++ + 2 1 )ج
2ـ با توجه به تصویر، احتراق در چند مرحله صورت میپذیرد؟
الف( 2 مرحله ب( 3 مرحله
ج( 4 مرحله د( 5 مرحله
3ـ آالیندههای خودرو به چند دسته تقسیم میشوند؟
الف( گازها، مایعات، جامدات
ب( گازهای خروجی،صدا، مایعات، جامدات
CO2 ،HC ، H O2 ،CO )ج
د( گازهای خروجی، مایعات تعویض شونده، صدا
4ـ هپتان از تولیدات پاالیشگاهها جزء کدام خانواده است واز آن در ترکیب چه نوع سوختی استفاده میشود؟
الف( پروپان، گاز، بنزین ب( الکان، مایع، بنزین
ج( هگزان، مایع، گازوئیل د( الکان، گاز، گازوئیل
5ـ مهمترین مشخصه بنزین چیست و افزایش آن موجب افزایش چه پارامتری خواهد شد؟
الف( اکتان، افزایش مقاومت در برابر خودسوزی ب( اکتان، کاهش مقاومت در برابر خودسوزی
ج( ستان، کاهش زمان تأخیر در اشتعال د( ستان، افزایش زمان تأخیر در اشتعال
6ـ عدد اکتان گاز طبیعی)CNG )چهقدر است؟ و چه مزایایی دارد؟
الف( 110 ،استفاده از نسبت تراکم باالتر ب( 113 ،استفاده از نسبت تراکم پایینتر
ج( 113 ،استفاده از نسبت تراکم باالتر د (110 ،استفاده از نسبت تراکم مفیدتر
7ـ یک کاربراتور ونتوری متغیر را پیاده کنید و پس از تفکیک قطعات گزارشهای زیر را تهیه کنید.
الف( نام قطعات ب( وضعیت قطعات ج( عملکرد بعد از تعمیر
8ـ یک کاربراتور ونتوری ثابت را از روی موتور پیاده کنید و به سؤاالت زیر را پاسخ دهید.
الف( نوع کاربراتور ب( اجزا و ساختمان کاربراتور ج( تنظیمات کاربراتور
9ـ مدار ساسات یک کاربراتور ونتوری ثابت را بررسی کنید.
الف( نوع سیستم عملکردی ساسات ب( اجزاء سیستم
ج( تنظیمات د( عملکرد پس از تعمیر
ً آن را نصب کنید.
10ـ مجموعة هواکش کاربراتور و مانیفولد گاز را پیاده و پس از بررسی مجددا
11ـ سیستم تخلیه گازهای سوخته شده )دود( را بررسی، پیاده و سوار کنید.
67
66
پیشآزمون
1 -نام پنج سنسور و سه عملگر در سیستم سوخترسانی انژکتوری را بنویسید.
2 -نام قطعات مشخص شده در شکل زیر را بنویسید.
3 -روشهای پاشش سوخت در سیستم انژکتوری بنزینی را بنویسید.
4 -پمپ بنزین از نظر محل قرارگیری به چند نوع تقسیمبندی میشود؟
5 -نام قطعات مشخص شده در شکل زیر را بنویسید.
6 -روشهای کنترل سیستم آالیندگی را نام ببرید.
1 2
3
4
سنسورها
1
2
3
4
67
66
1-2 ساختمان سیستم الکترونیکی پاشش بنزین
2
1 در اکثر خودروها شامل سیستم تغذیه سوخت
سیستم الکترونیکی پاشش بنزین
5 میباشد .)شکل1-2)
و سیستم کنترل آالیندگی
4
، سیستم کنترل هوای ورودی
3
سیستم جرقه
سیستم الکترونیکی پاشش بنزین عملکرد موتور را برای شرایط زیر کنترل میکند:
ماکزیمم قدرت خروجی موتور
مصرف سوخت کم
کاهش آالیندگی گازهای خروجی موتور
بهبود روشن شدن موتور در هوای سرد
بهبود قابلیت رانندگی
شکل1-2 -نمای کلی سیستم الکترونیکی پاشش بنزین
میتوان سیستم الکترونیکی پاشش بنزین را مطابق با روش استفاده شده برای سنجش مقدار هوای ورودی به مانیفولد
ورودی به دو نوع تقسیمبندی نمود:
سنسور جریان هوا
سوپاپ EGR
انژکتور
سنسور موقعیت میل سوپاپ
استپرموتور
سنسور موقعیت
دریچه گاز
سنسور درجه
حرارت هوای
سنسور فشار بارومتریک ورودی
ورودی هوا
هواکش
ناک سنسور )سنسور خودسوزی(
سوپاپ PCV
به سمت باک
رگالتور فشار
سوخت
از
پمپ
بنزین
شیر برقی کنترل EGR
شیر برقی کنترل بخارات بنزین
کنیستر
کاتالیست کانورتور سنسور زاویه میللنگ
اکسیژن سنسور
سنسور درجه حرارت
مایع خنککاری موتور
1 - Electronic Fuel Injection 2- Fuel Supply System 3 - Ignition System
4 - Air Control System 5 - Emission Control System
69
68
2
)D-EFI( 1
1-1-2 -نوع کنترل فشار مانیفولد
در این نوع، مقدار خأل مانیفولد ورودی با استفاده از چگالی و حجم هوای ورودی اندازهگیری میشود )شکل2-2.)
شکل2-2 -سیستم الکترونیکی پا شش بنزین نوع کنترل فشار مانیفولد)EFI-D)
3
)L-EFI( هوا جریان کنترل نوع- 2-1-2
4سنجیده میشود )شکل3-2.)
در این نوع مستقیماً مقدار هوای ورودی به مانیفولد هوا به وسیلۀ یک اندازهگیر جریانهوا
شکل3-2-سیستم الکترونیکی پاشش بنزین نوع کنترل جریانهوا )EFI-L)
1 - Manifold Pressure Sensor 2 - D-Jetronic 3-L-Jetronic 4 - Air Flow Meter
EFI-D معادل کلمه Jetronic -D شرکت بوش آلمان میباشد کهD اول کلمه Druck به معنی فشارو Jetronic به معنایپاشش میباشد.
EFI-L معادل کلمه Jetronic -L شرکت بوش آلمان میباشد کهL اول کلمه Luft به معنی هوامیباشد.
انژکتور
سوئیچ استارت پردازشگر موتور
سنسورها دورموتور باتری
فیلتربنزین
باک بنزین
)پمپ بنزین داخل باک(
سنسور فشار مانیفولد رگالتور فشار سوخت
هواکش
پردازشگر
کنترل جریان هوا
دورموتور سنسورها
69
68
2-2 سیستم تغذیة سوخت
سیســتم تغذیه ســوخت برای رســاندن مقدار دقیق سوخت مورد نیاز و به منظور داشــتن بهترین باالنس قدرت بین
سیلندرها، مصرف سوخت اقتصادی و کمترین آالیندگی دودهای خروجی طراحی شده است.
1 ارسال
در سیســتم تغذیه سوخت سنســورهای مختلف تغییرات عملکردی موتوررا شبیهســازی و به پردازشگر موتور
میکنند.
این وضعیت عملکردی عبارتند از:
فشار مانیفولد یا مقدار هوای ورودی
زاویة میللنگ
دورموتور
شتابگیری/کاهششتاب
دمای مایع خنک کننده موتور
دمای هوای ورودی به موتور و ....
پردازشــگر موتــور بــا اســتفاده از
سنسورهای مربوطه مقدار پاشش سوخت
را برای بهترین نســبت ســوخت و هوا در
وضعیتهــای عملکردی مختلــف موتور
کنتــرل مینمایــد. زمانی کــه وضعیت
عملکردی موتور تغییر پیدا میکند، تغذیه
سوخت به انــــدازه نیاز تنظیم میشود.
.)2-4شکل)
3-2 سیستم جرقه
برای داشــتن احتراق کامل، سیســتم
جرقه باید در زمان دقیق مخلوط ســوخت
و هــوا را محترق نماید. با تصحیح تایمینگ
ً فشــار مؤثر حاصل از
جرقه، گرما و نتیجتا
احتراق با موقعیت حرکت پیســتون تنظیم
میشود و در زمان صحیح انجام میگیرد.
پردازشــگر موتــور ســیگنالهایی از
سنســورهای مربوطه دریافــت و تایمینگ
جرقه را کنترل مینماید )شکل5-2.)
1 - Engine E.C.U
شکل 4ـ2ـ نمای کلی سیستم تغذیه سوخت
شکل5ـ2ـ نمای کلی سیستم جرقهزنی
پردازشگر گیربکس اتوماتیک
پردازشگر
موتور
کوئل جرقهA
سوئیچ جرقه
سنسور جریان هوا
سنسور درجه حرارت
هوای ورودی
سنسور فشار بارومتریک
سنسور زاویه میللنگ
سنسور سرعت خودرو
سوئیچ جرقه- ST
سنسور خودسوزی
)ناک سنسور(
سنسور درجه حرارت
مایع خنککاری موتور
سنسور موقعیت میل سوپاپ
سوئیج موقعیت دنده در گیربکس
)A/T(اتوماتیک
کوئل جرقهB
شماره سیلندر
به سمت دور موتور
پردازشگر
از پمپ موتور
رگالتور فشار بنزین
سوخت
به سمت
باک
انژکتور
سنسور جریان هوا یا سنسور
فشار مانی فولد
سنسور فشار بارومتریک
سنسور موقعیت دریچه گاز
سنسور زاویه میلسوپاپ
سنسور سرعت خودرو
سوئیچ جرقه- ST
سنسور خودسوزی
)ناک سنسور(
اکسیژن سنسوردر خودروهای
با کاتالیست کانورتور
پیچ تنظیم مخلوط سوخت
و هوا )درخودروهای بدون
کاتالیست کانورتور(
سنسور موقعیت میلسوپاپ
71
70
این سیگنالها عبارتند از:
زاویۀ میللنگ
دور موتور
فشار مانیفولد یا مقدار هوای ورودی
دمای مایع خنککاری موتور و ...
4-2 سیستم کنترل هوا
این سیســتم، کنترل هوای دور آرام و هوای ورودی را در دورهای مختلف موتور بر عهده دارد و مقدار جریان هوا را در
وضعیتهای رانندگی بهوســیله دریچه گاز کنترل مینماید. در دور آرام مقدار سرعت جریان هوای عبوری از طریق مجرای
فرعی مانیفولد و در زمانی که دریچه گاز کامالً بسته است توسط این سیستم تنظیم میگردد.
سیستم کنترل هوا سیگنالهای مختلف از سنسورها را که تغییرات عملکردی را شبیهسازی نموده دریافت و در کنترل
مقدار هوای ورودی بهکار میبرد.
این سیگنالها عبارتند از:
دمای مایع خنک کاری موتور
روشن یا خاموش بودن کولر )C/A )و ...
پردازشگر موتور با استفاده از یک استپرموتور که جریان هوای عبوری از مسیر فرعی بر روی دریچه گاز یا مجرای فرعی
روی مانیفولد هوا، دور آرام موتور را تنظیم مینماید )شکل6-2.)
شکل 6ـ2ـ نمای کلی سیستم کنترل هوا
پردازشگر
موتور
به سمت مانیفولد
هوای ورودی
از سمت هواکش
استپرموتور
سنسور جریان هوا
سنسور فشار بارومتریک
سنسور موقعیت دریچه گاز
سنسور زاویه میللنگ
سوئیچ دمای کولر
سنسور سرعت خودرو
سوئیچ جرقه- ST
سوئیچ جرقه- IG
آلترناتور
کانکتور عیبیابی
سوئیچ فشار روغن فرمان هیدورلیک
سوئیچ موقعیت دنده در
گیربکس اتوماتیک
سوئیچ کولر)C/A)
سنسور درجه حرارت
مایع خنککاری موتور
پیچ تنظیم دور
11
در موتورهــای احتراق داخلی )بنزینی( الزم اســت که
قبــل از ورود جریان هوا به داخل ســیلندرهای موتور، هوا
با ســوخت، با نســبت معینی، مخلوط گردد. این عمل در
واحدی به نام کاربراتور انجام میپذیرد )شکل 61ـ1 .)
در کاربراتور با استفاده از یک ونتوری، سوخت بهصورت
ذرات معلق ریزی درمیآید که در هوا پخش شــده است. به
این عمل اتمیزه کردن ســوخت گفته میشود. با این روش
میتوان مخلوطی مناســب بهوجــود آورد. این مخلوط پس
ازخروج از محوطة ونتوری کاربراتور، توســط مانیفولد گاز
هدایت میگردد و از طریق ســوپاپ هوا، وارد فضای داخل
سیلندرها میشود تا در آنجا محترق گردد.
1ـ11ـ1 اصول کار کاربراتور
هنگامی که موتور کار میکند، پیستونهای آن با سرعت
زیاد باال و پایین میروند. در کورس پایین رفتن، حجم باالی
پیســتون به طور ناگهانی افزایش مییابد. در نتیجه فشــار
در باالی پیســتون از فشــار جو کمتر میگردد. با باز شدن
دریچــة گاز، هــوای خارج از طریق فیلتر هوا با ســرعت به
ســمت سیلندرها مکش میشــود. هوا پس از عبور از دهانۀ
کاربراتور وارد گلوگاه )ونتوری( میشــود. وقتی مولکولهای
هوا به این ناحیه میرســند با سرعت عبور نموده و فشار در
این ناحیه کاهش مییابد )شکل 62ـ1 .)
به علت افت فشار در ونتوری کاربراتور، فشار هوا سوخت
را از پیاله به ونتوری هدایت میکند.
شکل 61 ـ 1 نمای ساده یک سیستم سوخترسانی کاربراتوار
برای جلوگیری از نشت ســوخت در لولههای غیرفلزی
باید از رابطهای الستیکی فشاری و بست آببندی استفاده
نمود.
در لولههــای پالســتیکی اتصاالت به وســیله قطعات
مخروطی فشاری انجام میشود ) شکل 29ـ1 .)
4ـ6ـ1ـ دستورالعمل پیاده و سوار کردن
لولههای سوخترسانی
وسایل موردنیاز:
ـ خودرو کامل )شکل 30ـ1 )
ـ راهنمای تعمیر و نگهداری خودرو
ـ ابزار عمومی
ـ تجهیزات ایمنی
نکات ایمنی
قبل از باز کردن لولههای سوخت، مدار را از نظر بقایای
سوخت نشت یافته کنترل کنید.
دقت کنید در زمان پیاده کردن لولهها، )لولهها از قسمت
مخزن( ک ً امال مسدود شده باشد.
تجهیــزات ایمنــی را در دســترس قــرار دهیــد
)شکل 31ـ1. )
شکل29ـ1 لوله سوخت با بست آببندی کننده.
زمان: 2 ساعت
شکل 30ـ1 خودرو روی باالبر از قسمت زیرین
شکل 31ـ1 تجهیزات ایمنی در کنار خودرلولهها را از نزدیک شدن به منبع گرم و اشیاء تیز و برنده
دور کنید.
ـ بست لوله و نحوة آببندی شدن آنها را بررسی نمایید.
ـ در قســمت فشاری چنانچه اتصال ضعیف باشد، بنزین
نشت خواهد کرد.
در قســمت مکش )قبل از پمپ بنزین( چنانچه اتصال
محکم نباشد، هوا وارد مدار میشود )شکل 32ـ1. )
ـ بســت لوله را کنترل کنید تا از اتصال محکم بین لولة
الستیکی و لولة فلزی مطمئن شوید.
ـ اگر از اتصال مهره و ماسوره یا پیچ و مهره استفاده شده
است از دو آچار برای محکم کردن آن باید استفاده شود.
ـ لولــۀ ســوخت بــه پمــپ ســوخت را بــاز کنیــد.
)شکل 33ـ1 .)
ـ لولههای رفت و برگشت سوخت به مخزن را باز کنید.
ـ لولههــای سوخترســانی از مخزن تا پمپ ســوخت
را از قســمت زیرین اتومبیل، پس از باز کردن بســتهای
ـ لولۀ سوخت از پمپ تا کاربراتور را از پمپ جدا کنید.نگهدارنده، پیاده کنید ) شکل 34ـ1 .)
ـ لولۀ ســوخت از پمپ تا کاربراتــور را از کاربراتور جدا
کنید.
ـ لولۀ سوخت پمپ تا کاربراتوررا پیاده کنید.
ـ بستها و اتصاالت لولهها را کنترل کنید.ـ لولهها را از نظر هرگونه آسیب دیدگی کنترل کنید.
ـ در صورت معیوب بودن لولهها و بســتها ، اتصاالت را
تعویض کنید.
شکل 32ـ1 اتصال لوله سوخت به پمپ
شکل 33ـ1 لولة سوخت از مخزن تا پمپ
شکل 34ـ1 لولههای سوخترسانی مخزن تا کاربراتو عملیات نصب لولههای سوخترســانی عکس عملیات
پیاده کردن آنهاست.
ـ پس از نصب لولهها، لولهها و اتصاالت را از نظر نشــتی
کنتــرل کنید و در صورت نشــتی آنها را با ابزار مناســب
محکم کنید.
7-1 -پمپ سوخت
اگر مخزن سوخت پایینتر از سطح موتور باشد الزم است
از یک پمپ برای ارســال سوخت به سیستم سوخترسانی
موتور استفاده شــود. )در موتور سیکلت اســتفاده از پمپ
سوخت بهدلیل باال بودن سطح مخزن نسبت به موتور، الزم
نیست( )شکل 35ـ1. )
پمپ سوخت باعث به جریان افتادن سوخت درون لولهها
میشود و سوخت را از مخزن به سوی سیستم سوخترسانی
هدایــت مینماید. محل قرارگیری، پمپ ســوخت در مدار
سوخترسانی، با توجه به نوع سیستم، عبارت است از:
الف( سیستم سوخترسانی کاربراتوری، که پمپ قدرت
خود را از حرکت و انرژی میل سوپاپ موتور میگیرد.
ب( سیســتم ســوخت رســانی انژکتوری: کــه نیروی
حرکتیخود را بهطور مســتقیم از موتور دریافت نمیکند و
یک موتور الکتریکی با اســتفاده از انرژی الکتریکی آنرا به
حرکت درمیآورد.
1-7-1 پمپ مکانیکی سوخت
پمپهای مکانیکی ســوخت در اکثــر خودروها از نوع
دیافراگمی است )شکل 36ـ1 .)
ساختمان پمپ سوخت دیافراگمی عبارت است از:
1 )دیافراگم، 2 )فنر دیافراگم 3 )ســوپاپهای یکطرفه
4 )اســتکانی و فیلتر 5 )اهرمبندی و شیطانک 6 )بدنة باال و
پایین پمپ.
ً از میل سوپاپ
این نوع پمپ نیروی خود را مستقیما
میگیرد.
شکل 35ـ1 مدار سوخترسانی موتور سیکلت
شکل 36ـ1 ساختمان پمپ سوخت دیافراگمیاصول کار این نوع پمپها به صورت:
الف( کورس مکش: وقتیکــه دایره خارج از مرکز میل
سوپاپ زیر شیطانک قرار گرفت، اهرم شیطانک دیافراگم را
به ســمت پایین میکشد و با افزایش حجم باالی دیافراگم،
فشار این منطقه از فشار جو کمتر می شود. بنابراین سوخت
از مخزن با فشــار جو و باز شدن سوپاپ یکطرفة ورودی به
این منطقه هدایت می شود. )شکل 37ـ1 )
ب( کورس ارســال: با رسیدن کورس بلند دایره خارج از
مرکز از زیر شــیطانک، اهرم شیطانک و در نتیجه دیافراگم
به باال حرکت می کند و ســوخت را از طریق ســوپاپ یک
طرفــة خروجی به ســمت کاربراتور هدایــت مینماید. در
صورتیکه پیاله کاربراتور خالی باشــد این سوخت به داخل
پیاله کاربراتور وارد میشود) شکل 38ـ1 .)
در صــورت پربودن پیاله، مجــرای ورودی آن در حالت
بسته اســت. پس این سوخت یا در مسیر متوقف میشود و
یا از طریق مدار برگشت، به مخزن یا مدار اولیه برمیگردد.
8-1 -دســتورالعمل پیاده و ســوار کردن،
عیبیابی و رفع عیب پمپ ســوخت مکانیکی
)دیافراگمی(
وسایل موردنیاز:
ـ خودرو کامل؛
ـ راهنمای تعمیر و نگهداری خودرو؛
ـ ابزار عمومی ؛
ـ ابزار کنترل دبی و فشار؛
ـ تجهیزات ایمنی ؛
شکل 37ـ 1 کورس مکش
شکل 38 ـ1 کورس ارسال
زمان: 2 ساعتکات ایمنی:
تجهیزات ایمنی را در دسترس قرار دهید.
ـ موجودی سوخت مخزن را بررسی کنید.
ـ بست لولهها و لولهها را کنترل کنید.
ـ فیلتر بنزین را از نظر گرفتگی آزمایش کنید.
اندازهگیری دبی و فشار پمپ:
ـ لولة بنزین کاربراتور را جدا کنید و انتهای آن را به ابزار
کنترل فشار وصل کنید.) شکل 39ـ1)
ـ موتور را راهاندازی کنید.
ـ فشــار اندازهگیری شــده را با مشخصات توصیه شده
مقایسه کنید.
ـ ابزار کنترل فشــار را پس از خامــوش کردن موتور با
رعایت نکات ایمنی جدا کنید.
ـ لوله سوخت را درون یک مخزن مدرج قرار دهید.
ً موتور را راهاندازی کنید.
ـ مجددا
ـ ســوخت ارسالی به وسیلة پمپ را در زمان یک دقیقه
اندازهگیری کنیــد. )مقدار مجاز حداقل 800 ســانتیمتر
مکعب باید در دور آرام باشد( ) شکل 40ـ1. )
ـ اگر دبی و فشــار پمپ از مقدار مندرج در دستورالعمل
کمتر است باید پمپ را پیاده و بررسی نمائید.
پیاده کردن پمپ سوخت:
ـ با رعایت نکات ایمنی به ترتیب زیر عمل کنید:
ـ لولۀ ورودیسوخت از پمپ را جدا کنید )شکل41ـ1 .)
ـ لولة برگشت سوخت از پمپ را جدا کنید.
شکل39ـ 1 کنترل پمپ
شکل 40ـ 1 کنترل دبی پمپ
شکل 41ـ 1 جدا کردن لولههالولۀ خروج سوخت را جدا کنید.
ـ پیچهــای پمــپ را بــاز و پمــپ را پیــاده کنیــد
)شکل42ـ1. )
ـ طریقة نصب پمپ عکس پیاده کردن آن است.
باز کردن و بستن پمپ سوخت
ـ اگر پمپ سوخت از نوع پرسی )غیرقابل تعمیر( نباشد
پیچهای دور پمپ را باز کرده و قســمت باالیی آن را از بدنه
اصلی جدا کنید.
ـ خار )خارهای( محور شیطانک را خارج کنید.
ـ شیطانک و اهرم آن را پیاده کنید.
ـ دیافراگم، اهرمبندی و فنر آن را پیاده کنید.
ـ سوپاپهای یکطرفه را جدا کنید.
ـ اجزای پیاده شده را بررسی کنید.
ـ ساییدگی در قطعات را کنترل و در صورت نیاز تعویض
کنید ) شکل 43ـ1 .)
ـ ســوپاپهای یکطرفــه را در صــورت معیوب بودن
تعویض کنید.
ـ نیروی فنر پمپ سوخت را آزمایش و در صورت معیوب
بودن تعویض کنید.
ـ کلیه واشرهای آببندی و عایقکننده را تعویض کنید.
بستن پمپ سوخت عکس مراحل باز کردن آن است .
ـ قبل از محکم کردن پیچهای دور دیافراگم، الزم است
شیطانک را به طرف پمپ فشار دهید تا دیافراگم در انتهای
کورس مکش خود قرار گیرد، سپس در این وضعیت پیچهای
دور دیافراگم را محکم کنید.
ـ خروجی پمپ بنزین را مســدود نمایید و با عمل پمپ
کردن فشار روی دیافراگم را باال ببرید. در این حال به نشتی
اطراف دیافراگم توجه کنید. اگر نشتی داشته باشد پیچهای
دور دیافراگم را محکم کنید.
ـ پمپ را روی موتور بهطوریکه شیطانک در باالی دایره
خارج از مرکز قرار گیرد، نصب کنید. )شکل44ـ1ـالف(پیچهای پمپ را با گشتاورتوصیه شده، محکم کنید.
ـ لولههــای ورودی ، خروجــی و برگشــت ســوخت را
روی پمپ نصب کــــرده و بســتهای آنها را محکم کنید
)شکل44ـ1ـ ب(.
ـ با راهاندازی موتور عملکرد پمپ را کنترل کنید.
9-1 فیلتر سوخت
فیلتر ســوخت وظیفه دارد ناخالصیهــا و ذرات معلق
موجود در ســوخت را به دام اندازد و از ورود آنها به سیستم
سوخترسانی و اتاق احتراق جلوگیری کند.
فیلتر سوخت به صورت یکپارچه بابدنه و یا جداشوندة
کاغذی ســاخته میشــود )شــکل 45ـ1 .)فیلترها را طبق
توصیههای کارخانۀ سازندۀ خودرو تعویض میکنند.
1-9-1 -دســتورالعمل تعویــض فیلتر
سوخت
وسایل الزم:
کتاب راهنمای سرویس خودرو
خودرو
فیلتر سوخت توصیه شده )شکل 46ـ1 )
ابزار عمومیدقت کنید:
ـ فیلتر ســوخت را پس از طی مســافت یا زمان تعیین
شده تعویض کنید.
ـ در صــورت تعویــض نکردن، فیلتر مســدود میگردد
و سوخترســانی به سیستم ســوخت موتور دچار اختالل
میشود.
ـ از فیلتر توصیه شده استفاده کنید.
ـ در زمان نصب فیلتر به فلشنشــان دهندة جهت ورود
و خروج سوخت که روی فیلتر حک شده است، توجه کنید.
با استفاده از دفترچۀ راهنما محل فیلتر سوخت را تعیین
کنید و در صورت ضرورت خودرو را به وسیلۀ باالبر در ارتفاع
مناسب قرار دهید.
با استفاده از ابزار مناسب بستهای دو طرف فیلتر را باز
و فیلتر را جدا کنید )شکل 47ـ1 .)
فیلتر جدید را با تعیین جهت قرار گرفتن صحیح آن در
محل خود نصب کنید )شکل 48ـ1 -1 -سیستم هوارسانی موتور
برای ایجــاد قدرت در موتورهای احتــراق داخلی، الزم
است که ســوخت در کنار اکسیژن هوا قرار گیرد و محترق
شود تا انرژی سوخت آزاد گردد.
بــرای تأمین این هوا که باید ک ً امال تمیز و عاری از ذرات
گردوغبار باشــد از سیســتم هوارســانی در موتور استفاده
میشــود. این سیستم از دریچه ورودی هوا، هواکش فیلتر و
مسیر ارسال هوا به کاربراتور تشکیل شده است )شکل49ـ1 .)
1-10-1 وظایف سیستم هوارسانی
سیســتم هوارسانی موتور، عالوه بر تصفیۀ هوای ورودی
به موتور، باید اجازه دهد که هوا به مقدار کافی وارد شــود تا
موتور به صورت بهینه کار کند، همچنین فیلتر هوا، همانند
یک صدا خفهکن وظیفه دارد صدای هوای ورودی به موتور
را کاهش دهد.
وظیفه دیگر هواکش متوقف نمودن شــعله هنگام پس
زدن شعله به داخل مانیفولد ورودی است.
در شکل )50ـ1 )مجموعۀ هواکش در موتور کاربراتوری
و در شــکل )51ـ1 )مجموعۀ هواکــش در موتور انژکتوری
نشان داده شده است.
تفاوت این دو سیســتم هوارسانی در بخش ورود هوا به
شرح زیر است:
- درسیســتم هوارســانی موتور کاربراتوری هوا از باالی
کاربراتوار وارد شــده، با ســوخت مخلوط شده سپس وارد
مانیفولد میگردد.
ً
- در سیستم هوارسانی موتورهای انژکتوری هوا مستقیما
وارد مانیفولد میگردد.
درپوش هواکش
فیلترهوا
سیستم کنترل
هواکش
شکل 49 ـ 1 اجزای سیستم هوارسانی
شکل 50 ـ 1 هواکش موتور کاربراتوری